تاثیر کلسیم نیترات و نیترات پتاسیم بر روی رشد و مدت انبارداری خیار گلخانه ای
خیار یکی از محصولاتی است که در داخل گلخانه ها کشت شده و به عنوان یک محصول مهم در گلخانه های ایران استفاده می شود. جیبرلین و اکسین ها از مهمترین فاکتورهای سینتیکی رشد می باشند که به منظور افزایش رشد سبزیجات و میوه ها و عملکرد دانه ها مورد استفاده قرار می گیرند. تحقیقات مختلفی در زمینه ارتباط بین وضعیت مواد تغذیه ای گیاه و عملکرد میوه بر روی واریته های مختلف گیاه خیار تحت شرایط آزمایشگاهی انجام شده است. که نشان می دهد، پتاسیم نقش مهمی در گیاهان ( فتوسنتز، سنتز پروتئین ها، فعالیت آنزیمی و …) دارد. همچنین کلسیم نیز از عناصر ضروری تشکیل دهنده دیواره سلولی و فعال کننده آنزیم فسفاتاز بوده و نقش حیاتی در تشکیل کربوهیدرات ها و توسعه سیستم ریشه ای دارد. کلسیم در ساختمان تیغه میانی سلول ها و بافت های گیاهی به صورت پکتات کلسیم وجود داشته و باعث استحکام دیواره سلولی می شود. تجزیه پکتات ها به وسیله آنزیم پلی گالاکتوروناز صورت می گیرد. زمانی که کلسیم به اندازه کافی موجود باشد، از تخریب جلوگیری می شود. وجود کلسیم برای حفظ یکپارچگی دیواره سلولی و ساختار غشاء ضروری است و در بسیاری از فرآیندهای طبیعی رشد و نمو از جمله تقسیم سلول، رشد طولی سلول، پاسخ به تنش های زیستی و غیر زیستی و پاسخ به پیام های هورمونی و تمایز و نمو گیاه، به عنوان پیام آور ثانویه عمل می کند. بالا بودن غلظت کلسیم در ناحیه ریشه باعث بهبود پایداری غشاء سلول و کارکرد بهتر سلول می شود.
میوه، سبزی و صیفی ها در مرحله پس از برداشت حدود 20 تا 50 درصد از بین می روند، از این رو برای کشورهای توسعه یافته ماندگاری و انبارداری محصولات در بهترین کیفیت در دوره پس از برداشت اهمیت دارد. تحقیقات صورت گرفته در مورد خیار گلخانه ای نشان داده است که دمای 24 درجه سانتی گراد در مقایسه با 10 درجه سانتی گراد باعث کاهش مدت نگهداری و کاهش وزن میوه می گردد، همچنین محلول پاشی کلسیم بر روی درختان سیب باعث افزایش و بهبود در عملکرد محصول شده است.
نتایج این تحقیق نشان داد که استفاده از نیترات کلسیم و نیترات پتاسیم، بر روی تقسیم سلولی تاثیر گذاشته و باعث افزایش ارتفاع گیاه و تعداد برگ های گیاه می شود و گیاه را نسبت به تنش و یا شوری متحمل می نماید. همچنین استفاده از نیترات کلسیم باعث افزایش وزن خشک شاخه ها و میزان کلروفیل گیاه شده در حالی که نیترات پتاسیم بیشتر بر روی وزن و تعداد میوه ها تاثیر گذاشته است. همچنین نیترات پتاسیم و نیترات کلسیم هر دو باعث کنترل وزن و افزایش مدت انبارداری میوه می شود.
منبع:
M. K., Abbas Al-Hamzawi. (2010) Effect of Calcium Nitrate, Potassium Nitrate and Anfaton on Growth and Storability of Plastic Houses Cucumber (Cucumis sativus L. cv. Al-Hytham), American Journal of Plant Physiology, 5(5): 278-290